Matchanu - มัชฉานุ เสียงตะโพนของสลิล ในโขนบาโรก “มัชฉานุ”

ปลายปีก่อน BOTS WORLD ได้มีโอกาสพูดคุยกับ สลิล ชีวพันธุศรี มือกลองชาวไทยที่เดินทางข้ามโลกผ่านเสียงกลองอันทรงพลัง ที่ได้ร่วมบันทึกเสียงกับ โดมินิก ฟิลส์-เอมเม่ร์ (Dominique Fils-Aimé) ศิลปินแจ๊สชาวแคนาดา เจ้าของรางวัล Juno Awards ก่อนจะออกอัลบั้มเดี่ยวที่เป็นส่วนผสมของดนตรีหลากสไตล์ตั้งแต่ฮิปฮอปไปจนถึงเวิร์ลมิวสิคอย่าง Cosmic Island (อ่านเพิ่มเติมได้ที่ https://botsworld.co/content/salin-cosmic-island)

 

 

 

ล่าสุดเราได้มีโอกาสกลับมาพูดคุยกับสลิลอีกครั้ง หลังจากเธอส่งข่าวว่า ได้ร่วมงานกับ นักไวโอลิน หญิงไทย คุณสาลินี อัมมวรรธน์ และนักรำโขน เบญจมินทร์ ตาดี ซึ่งกำลังมีโปรเจกต์ทางดนตรีใหม่หมาดซึ่งเป็นการรวมเอาวัฒนธรรมจากสองขั้วโลกมาผสานไว้ด้วยกัน นั่นคือโปรเจ็กต์ “Matchanu - มัชฉานุ” ที่ได้หยิบจับเรื่องราวของ “มัชฉานุ” ลูกชายครึ่งวานรครึ่งปลาของหนุมานในมหากาพย์รามเกียรติ์ มาถ่ายทอดเป็นโชว์โขนไทยคอนเทมโพรารี่ วาดลวดลายเคล้ากับเสียงเครื่องดนตรีตะวันตกแนวบาโรก (Baroque)

 

Matchanu - มัชฉานุ เป็นงานการแสดงที่นำนาฏศิลป์ไทยอย่างโขนและดนตรีบาโรกฝรั่งเศส ซึ่งเป็นศิลปะสองแบบจากสองทวีปมาประยุกต์รวมกันเพื่อสร้างผลงานศิลปะรูปแบบใหม่ ที่เล่าถึงถึงเรื่องราวของมัจฉานุ ตัวละครครึ่งวานรครึ่งปลาที่มาจากการผสมรวมของสัตว์ที่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงได้อย่างลงตัว เฉกเช่นเดียวกับศิลปะต่างรากมารวมกัน ออกแบบกระบวนท่ารำโดย เบญจมินทร์ ตาดี และกำกับดนตรีโดย สาลีนี อัมมวรรธน์ ถ่ายทำและบันทึกใน Montreal และกรุงเทพฯ โดยมีนักแสดงจากโรงละครแห่งชาติ กรมศิลปากร และดนตรีที่บรรเลงด้วยเครื่องดนตรี Baroque โดยล่ามชั้นนำของ Montreal เกี่ยวกับการแสดงเชิงประวัติศาสตร์

 

โปรเจกต์ดังกล่าว สลิลได้ขอวางไม้กลองไว้ชั่วคราว ก่อนจะนั่งพับเพียบ และเปลี่ยนมาใช้มือแตะสัมผัสหนังกลองทัด กลองตะโพน รับหน้าที่ในการกำกับจังหวะของโชว์ทั้งหมด โดยความพิเศษของโปรเจ็กต์นี้ อาจเป็นรามเกียรติ์ข้ามโลกโชว์แรกๆ เพราะถ่ายทำวิดีโอโขนที่ไทย แต่บันทึกเสียงไกลถึงแคนาดา แถมทุกคนยังสามารถรับชมโชว์นี้แบบออนไลน์โดยไม่ต้องออกจากบ้านอีกด้วย

 

สลิลเล่าโปรเจกต์เบื้องต้นว่ามาจากการรู้จักคุณสุกิจจา ไก่ วงษ์สวรรค์ วิทคอมบ์ ประธานสภาวัฒนธรรมไทยในแคนาดา และตอนนั้นเขาก็กำลังจะจัดงานสังสรรค์ 60 ปี ความสัมพันธ์ไทย - แคนาดา แล้วเขาก็แนะนำให้สลิลรู้จักกับคุณสาลินี อัมมวรรธน์ นักไวโอลินหญิงไทย ที่อยากจะรวมดนตรี Classical Baroque กับ การแสดงโขน (chreograph โดย Benjamin Tardiff) จนเกิดเป็นโปรเจ็กต์ “มัจฉานุ” ซึ่งเป็นการแสดง ร่วมความสัมพันธ์ของสองวัฒนธรรม (ไทยและ french-canadian) ได้อย่างลงตัว

 

“ตอนแรกก็รู้สึกว่ายากค่ะ เพราะสลิลไม่เคยเล่นตะโพนหรือกลองไทยมาก่อนงานนี้เลย เคยเล่นแต่ขิมตอนเด็กๆ แล้วก็ไม่ค่อยรู้จักดนตรีบาโรกสักเท่าไหร่ด้วย แต่อาจจะเป็นเพราะเรามีความคุ้นเคยกับดนตรีไทยมาก่อน พอได้ยินดนตรีบาโรก ที่พี่สาลินีเขาเลือกให้กับการแสดงงานนี้ เราก็รู้ทันทีเลยว่าจะต้องเล่นอย่างไร แล้วก็ได้แพทเทิร์นของเพอร์คัสชั่นทันทีค่ะ” สลิล กล่าว

 

การปรับตัวของสลิลในโปรเจ็กต์นี้ เริ่มต้นด้วยการยืมตะโพน กลองทัด โทนและกรับมาหัดเล่นและฝึกที่บ้าน มีเวลาเพียง 1 เดือนก่อนวันอัดเสียงเท่านั้น สลิลอธิบาย

 

“Ziya มือเพอร์คัสชั่นชาวแคนาดา ที่เล่นในงานนี้ด้วยกับพี่สาลินี เขาก็ให้คำแนะนำค่ะว่าควรจะเล่นอะไรบ้าง แล้วก็ให้ Chart กำกับการเล่นมา ส่วนสลิล ก็มาปรับดูเสริมความเป็นไทยมากขึ้น ส่วนเพลงที่เป็น Trailer สลิลก็เป็นคนคิด Solo Pattern กลองเอง

 

“ด้วยความที่เราไม่ได้ศึกษาดนตรีไทยมาก่อน เลยมีความคิดใหม่ๆ สำหรับการผสมผสานกับดนตรีบาโรก ให้เข้ากัน ทันสมัยมากขึ้น แรกๆ ก็ยากหน่อย เพราะไม่เคยเล่นตะโพนก่อนงานนี้เลย แล้วแถมตอนนั้นยังเจ็บมืออยู่ด้วย เราก็เริ่มจากเรียนแพทเทิร์นพื้นฐานของตะโพนก่อนค่ะ ว่าเสียงไหนต้องตียังไง ดูจากยูทูปไม่มีคนสอน เพราะเรามีเวลาแค่เดือนเดียวที่จะต้องศึกษาเครื่องดนตรีและเพลง แต่เราก็มีความเข้าใจของจังหวะและ Coordination อยู่แล้วก็เลยไม่ยากเท่าไหร่ แถมเวลาสลิลเล่นกลองก็จะนึกถึงท่าคนเต้นอยู่แล้ว เลยไม่แตกต่างมากค่ะ สนุกด้วย” สลิล กล่าว

 

นับว่า “มัชฉานุ” จะเป็นโชว์หนึ่งที่น่าสนใจไม่น้อย เพราะทั้งดนตรีบาโรก และการแสดงโขนเองนั้น เป็นศิลปะที่มีข้อจำกัดค่อนข้างเยอะ การนำทั้งสองสิ่งมาประยุกต์กันจนออกมาเป็นโชว์ที่ลงตัว เป็นมุมมองที่ทันสมัย จึงนับเป็นปรากฏการณ์ที่หาชมได้ไม่บ่อย

 

สลิลกล่าวเสริมว่าโชว์นี้ให้ความรู้สึกเหมือนว่าราชวงศ์ Louis XIV มานั่งจิบชาดูโขน มีความสง่างาม สวยหรู และมีความเป็นผู้ดีในสมัยนั้น และมีเป็นร่วมสมัยกับ Contemporary Dance ของสมัยนี้ด้วย

 

---